«Ο Ανδρέας ‘‘βάθεψε’’ πράγματι τη Δημοκρατία σε αυτήν τη χώρα»!

• «Χάρη στο θάρρος του και τη βαθιά αίσθηση ελευθερίας αλλά και της κοινωνικής ευαισθησίας που τον χαρακτήριζε, επιτεύχθηκε η ενσωμάτωση στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου του μεγάλου εκείνου τμήματος του ελληνικού λαού, που οι πολιτικές πρακτικές των αστικών κομμάτων του μεταπολέμου κρατούσαν ηθελημένα στο περιθώριο»!

Λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1996, ο Στρατής Στρατήγης, στέλεχος της ΝΔ, έστειλε μια επιστολή στον Αντώνη Λιβάνη, με τη δέσμευση να την ανοίξει όταν ο ίδιος (ο κ. Στρατήγης) το ζητήσει.

Πριν από δύο βδομάδες, προφανώς με τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τότε που έφυγε ο Ανδρέας, σε επαφή που είχε με τον Λιβάνη, είπε ότι μπορεί να ανοίξει τον φάκελο και να προβεί σε οποιαδήποτε χρήση της, ακόμη και να τη δημοσιοποιήσει. Το «ΠΑΡΟΝ» παραθέτει το πλήρες κείμενο καθώς και φωτοτυπία της χειρόγραφης επιστολής. Να σημειώσουμε ότι ο κ. Στρατήγης ήταν βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ το 1985 και το 1989 και μετά της ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου, χρημάτισε δε γενικός γραμματέας του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, πρόεδρος του ΟΛΠ και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων.

«Αγαπητέ μου Αντώνη,

Αισθάνομαι την ανάγκη μ’ αυτές τις λίγες λέξεις να εκφράσω σε εσένα, ίσως τον πιο παλιό και έμπιστο συνεργάτη του Ανδρέα Παπανδρέου, και τα δικά μου αισθήματα μετά τον θάνατό του και τα ειλικρινά μου συλλυπητήρια σε σένα.

Τον είχα πρωτοσυναντήσει στις αρχές της δεκαετίας του 1960, μέσω κοινών φίλων, και γνωρίζω ότι μου είχε από τότε μια εκτίμηση που με τιμούσε ιδιαίτερα. Το χάρισμά του στις προσωπικές επαφές ήταν ανεπανάληπτο. Και είχε πάντα έναν καλό λόγο όταν αργότερα βρέθηκα και εγώ στην πολιτική και τύχαινε να τον συναντήσω.

Πέρα όμως από τα προσωπικά αισθήματα, απέκτησα με τα χρόνια, αν και στον πολιτικά αντίπαλο χώρο, μια ιδιαίτερη και βαθιά εκτίμηση για τη συμβολή του στη διαμόρφωση της ιστορίας αυτού του τόπου.

Χάρη στο θάρρος του, την πίστη και εμμονή στις ιδέες του και τη βαθιά αίσθηση ελευθερίας αλλά και κοινωνικής ευαισθησίας που τον χαρακτήριζε, επιτεύχθηκε η ενσωμάτωση στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου του μεγάλου εκείνου τμήματος του ελληνικού λαού που οι πολιτικές πρακτικές των αστικών κομμάτων του μεταπολέμου κρατούσαν ηθελημένα στο περιθώριο, αλλοιώνοντας τη βάση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος και εκθέτοντάς το σε κινδύνους εκτροπής.

Με τον Ανδρέα Παπανδρέου και το κόμμα που ίδρυσε, απέκτησε, επιτέλους, έκφραση η δημοκρατική Αριστερά και ‘‘βάθεψε’’ πράγματι η Δημοκρατία σ’ αυτόν τον τόπο. Αποκτήσαμε όλοι, φίλοι και αντίπαλοι, την αίσθηση ασφάλειας και ισονομίας που έχουν οι πολίτες των σύγχρονων κρατών και τη βεβαιότητα ότι η μοίρα της Ελλάδος, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, είναι στα χέρια των εκάστοτε εκλεγμένων εκπροσώπων και φορέων του λαού. Τεθήκαμε πλέον όλοι προ των ευθυνών μας. Λάθη στη διαδικασία διεύρυνσης της Δημοκρατίας μπορεί να έγιναν, το οικονομικό της κόστος μπορεί να ήταν υψηλό, πολλές αξίες ίσως να υπέφεραν, μπορεί η συνειδητοποίηση των ευθυνών μας να μην έχει ακόμη αποδώσει, αλλά όλα αυτά είναι αμελητέα μπροστά στο επίτευγμα, από το οποίο θα ζήσουν οι μέλλουσες γενιές καλύτερα από ότι η δική μας.

Σου εκφράζω, με αισθήματα φιλίας, τη συμπάθειά μου για την οδύνη σου.

Στρατής Στρατήγης»

———

Να σημειώσουμε ότι η παραπάνω επιστολή επρόκειτο να διαβαστεί από τον παραλήπτη, Αντώνη Λιβάνη, στην εκδήλωση που έγινε την Τετάρτη, στην «Αθηναΐδα», για τον Ανδρέα Παπανδρέου, όμως κάποιοι από τη σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έβαλαν θέμα να τη διαβάσει η Φώφη Γεννημάτα, μετά προέκυψε ο Σκανδαλίδης, ενώ το αποτέλεσμα ήταν να μην πάει καν στην εκδήλωση ο Λιβάνης. Και φυσικά δεν έδωσε την επιστολή, από τη στιγμή που απευθυνόταν προσωπικά στον ίδιο. Αυτά τα ολίγα, γιατί συνέβησαν απαράδεκτες καταστάσεις, που εξηγούν γιατί έχει υποστεί αυτήν την καθίζηση το ΠΑΣΟΚ.