Τι έχει στο μυαλό του ο Παπούλιας

• Δεν αποκλείεται έκπληξη το φθινόπωρο

ΥΠΟ άλλες συνθήκες η αποστροφή του Κ. Παπούλια ότι το 2014 είναι «η τελευταία χρονιά του στο Προεδρικό Μέγαρο» θα περνούσε σχεδόν απαρατήρητη και στο επίπεδο της πολιτικής παραφιλολογίας. Η θητεία του λήγει τον Μάρτιο του 2015 και ως εκ τούτου η παρουσία του στην Προεδρία τους πρώτους αυτούς μήνες θα είναι περίπου τυπική. Ωστόσο, λόγω της ρευστής κατάστασης που επικρατεί στο πολιτικό σκηνικό, όπου βρίθουν οι φήμες και οι εικασίες και περισσεύει η καχυποψία, η αναφορά του κ. Παπούλια πήρε απρόβλεπτες διαστάσεις. Πυροδότησε περίπλοκα σενάρια, αποκάλυψε… «σκοτεινά κίνητρα» και «υπόγειους σχεδιασμούς», προκάλεσε και την έντονη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, με τον Αλ. Τσίπρα να δηλώνει από το βήμα του Κοινοβουλίου ότι το κόμμα του δεν θα συναινέσει στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και θα οδηγήσει τη χώρα σε εθνικές εκλογές. Η αναστάτωση που δημιουργήθηκε «ανάγκασε» την Προεδρία της Δημοκρατίας να τοποθετηθεί δημόσια και με διευκρινιστική δήλωση να τονίσει ότι ο Κ. Παπούλιας θα εξαντλήσει τη θητεία του και δεν σκοπεύει να αποχωρήσει νωρίτερα.

Ωστόσο, η παρεξήγηση που δημιουργήθηκε, ενδεχομένως να μην ήταν εντελώς αναίτια. Ότι μπορεί ο κ. Παπούλιας να αποκάλυψε κάποιες βαθύτερες σκέψεις του και είτε δεν υπολόγισε την ένταση των αντιδράσεων είτε θέλησε απλώς να τις… καταγράψει. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον προβληματίζει έντονα το ενδεχόμενο να προκληθούν εθνικές εκλογές λόγω της ασυμφωνίας μεταξύ των κομμάτων στο πρόσωπο του διαδόχου του. Θεωρεί ότι οι αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις λειτουργούν ανασταλτικά στις προσπάθειες που καταβάλλει η χώρα για να βγει από την οικονομική κρίση. Ιδίως δε όταν με βάση τα σημερινά δεδομένα η περίπτωση της αυτοδυναμίας έχει αποκλειστεί. Από την άλλη οι προσπάθειες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας θα είναι επίπονες και ίσως δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα, που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό η χώρα θα εισέλθει σ’ έναν φαύλο κύκλο ακυβερνησίας και αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων. Τι θα μπορούσε να σκέφτεται ως εναλλακτική λύση ο κ. Παπούλιας; Κύκλοι της Προεδρίας ανέφεραν ότι η πιο πιθανή διέξοδος θα ήταν να αποχωρήσει νωρίτερα προκειμένου να προκληθούν εκλογές, αλλά να μη χρειαστούν δεύτερες με αφορμή την εκλογή του διαδόχου του. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις: Να μην έχουν διενεργηθεί εκλογές πριν από τις ευρωεκλογές, να μην προκληθούν εκλογές με αφορμή το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και μετά από συμφωνία με το Μαξίμου οι εθνικές εκλογές να προκηρυχθούν μέσα στο φθινόπωρο, πιθανότατα τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να πάρει τη μεγάλη απόφαση να αποχωρήσει νωρίτερα από το τέλος τη θητείας του για λόγους που δεν έχουν καμιά σχέση με τα σχέδια του κ. Σαμαρά. Να θελήσει να φύγει αν διαπιστώσει ότι οι προσπάθειες για έξοδο της χώρας από την κρίση δεν αποδίδουν και η κατάσταση επιδεινώνεται. Σε μια τέτοια περίπτωση το όνομά του θα συνδεθεί με καταστροφικές εξελίξεις και είναι λογικό να κάνει ό,τι μπορεί για να το αποφύγει. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια έχει δεχτεί σκληρή κριτική από πολλές πλευρές για τη στάση που τήρησε στις πολιτικές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις από το 2010 μέχρι τώρα. Την άγρια λιτότητα, τα Μνημόνια, τις περικοπές μισθών και συντάξεων.

Πάντως ο Αντ. Σαμαράς επιμένει στη θέση του για εξάντληση της τετραετίας κι εκλογές το 2016. Σε διαδοχικές δηλώσεις του, τις αμέσως προηγούμενες ημέρες, υπογράμμισε ότι όποιος οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές με αφορμή την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας θα επωμιστεί το πολιτικό κόστος για τις παρενέργειες που πιθανόν να προκληθούν. Πολιτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για «κατά συνθήκη» δηλώσεις και πως τη δεδομένη στιγμή, αν παραστεί ανάγκη και διευκολύνονται οι σχεδιασμοί του, ο πρωθυπουργός θα υπαναχωρήσει από τις… πάγιες θέσεις του. Σε μια τέτοια εξέλιξη, αναπόφευκτα, ο Κ. Παπούλιας θα κατηγορηθεί, ιδίως από τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι «παίζει το παιχνίδι» της κυβέρνησης, αφού με τις κινήσεις του (εν προκειμένω την πρόωρη αποχώρησή του από την Προεδρία) διευκολύνει τις κινήσεις του κ. Σαμαρά. Συνομιλητές του κ. Παπούλια επισημαίνουν, ωστόσο, ότι αν πειστεί ότι όσα θα γίνουν θα είναι προς το συμφέρον της χώρας, δεν θα τον πτοήσουν οι επικρίσεις οποιουδήποτε κόμματος.